Laconië

Laconië (Grieks: Λακωνία, Lakonía, Latijn: Laconia) is de naam van een Griekse nomos, gelegen in de zuidoostelijke hoek van de Peloponnesos, met 99.637 inwoners (2001). De huidige nomos Lakonía valt grotendeels samen met de gelijknamige historische landstreek. De hoofdstad van Laconië is van oudsher Sparta. In de Oudheid werd vaker de naam Lakedemonië (Grieks: Lakedaímon of Lakedaimonia) gebruikt, zowel voor het gebied Laconië als voor de Spartaanse staat.

Geschiedenis

Het gebied, dat ca. 1100 v.Chr. door de Doriërs werd gekoloniseerd, omvat het vruchtbare dal van de Eurotas, en wordt in het westen en oosten begrensd door het gebergten van respectievelijk de Taigetos en de Parnon. In het dal worden citrusvruchten, olijven en katoen verbouwd, op de berghellingen is er schapen- en geitenteelt. Langs de kust leeft men nog van visserij. Laconië was in de Oudheid betrekkelijk ontoegankelijk vanuit zee: de kust was laag en moerassig, en de weinige havens (Githion, Las en Helos) lagen ver van alle verkeer. Zeelieden waren beducht voor de beide kapen, Malea en Tainaron.

Laconiek

De inwoners van Laconië waren in de Oudheid bekend om hun gewoonte zich op snedige wijze en liefst zo kort mogelijk uit te drukken. Dit verklaart het ontstaan van de uitdrukking laconiek, dat wil zeggen snedig, gevat, en bovendien blijk gevend dat men de zaken doodkalm opneemt, zonder zich druk te maken (volgens Van Dale).

Anekdotes

Bij de Slag bij Thermopylae stonden de uit verschillende streken verenigde Grieken tegenover een geweldige Perzische overmacht. Herodotos verhaalt in zijn Historiën over een gesprek tussen een krijger uit Trachis, afkomstig uit de streek Malia vlak bij Thermopylae, Thespianen uit Boeotië en Spartanen uit Laconië:

Anderhalve eeuw later stond koning Philippos II van Macedonië op het punt Laconië binnen te vallen. Hij had al veel belangrijke Griekse steden onder zijn controle. Hij stuurt hen het volgende bericht: Als ik deze oorlog win, zullen jullie voor altijd slaven zijn. In een andere versie zegt Philippos het volgende: Ik adviseer jullie om je onmiddellijk over te geven, want als ik met mijn leger door jullie land trek, zal ik de landerijen vernietigen, de bevolking afslachten en de stad tot de grond afbranden. De Spartaanse eforen stuurden een antwoord van één woord: Als. Philippos en later zijn zoon Alexander de Grote hebben allebei Sparta volledig ontweken.