Aubel

Aubel is een plaats en gemeente in de provincie Luik in België. De gemeente telt ruim 4000 inwoners. Binnen de gemeentegrenzen liggen naast Aubel ook de dorpjes Sint-Jansrade (Saint-Jean-Sart) en Kluis (La Clouse).

Aubel is bekend om zijn streekproducten: kaas, stroop, cider en bier. Deze worden verhandeld op de markten op dinsdag- en zondagochtend. In het verleden was de markt van Aubel zeer bekend. Van heinde en verre kwamen de boeren naar Aubel om hun producten te verkopen. Zelfs vanuit de omgeving Sittard (op ongeveer 35 km) bezochten de boeren de markt van Aubel. Vooral de kaas uit Aubel, de Aubeloise, is erg bekend onder de liefhebbers. Het is een kaas die scherp en pittig van smaak is en ook zo ruikt. De kaas is beschermd als Hervekaas (uit het Land van Herve) door middel van de Europese kwalificatie: beschermde oorsprongsbenaming.

Geschiedenis

Oorspronkelijk maakte Aubel deel uit van het graafschap Dalhem en sinds 1244 onrechtstreeks van het hertogdom Brabant. Tot de opheffing van het graafschap Dalhem was Aubel de hoofdplaats van één van de Dalhemse schepenbanken. Het graafschap Dalhem was één van de Landen van Overmaas. Op 26 december 1661 ging Aubel ten gevolge van het Partagetractaat(delingsverdrag) tussen de Republiek en Spanje deel uitmaken van het Spaanse deel van het graafschap Dalhem (Spaans Partage).

Net als de rest van het graafschap, in zoverre het gelegen was in de Oostenrijkse Nederlanden, werd Aubel in 1795 bij de annexatie van de Zuidelijke Nederlanden door de Franse Republiek in 1797 opgenomen in het nieuw gevormde departement Ourthe; welk later in de tijd van de Verenigde Nederlanden werd omgevormd tot de provincie Luik.

In het centrum van Aubel staan nog vele authentieke panden en het kerkhof herbergt een groot aantal grafstenen uit de 16e eeuw. Daarnaast herbergt Aubel de Abdij van Godsdal, gelegen in het dal van de Berwijn, waarvan de oudste gedeeltes dateren van 1216. Het is de enige abdij van België die de Franse Revolutie doorstaan heeft. Vermeldenswaard zijn de romeinse grondvesten van het complex, de diverse bouwwerken uit de 17e en 18e eeuw en de abdijtuin in Engelse landschapsparkstijl.

Taal

Het overgrote deel van de bevolking van Aubel is tegenwoordig Franstalig, maar dat was vroeger anders. Voor de Franse tijdhoorde Aubel namelijk bij het graafschap Dalhem en men sprak Platdiets; een Limburgs dialect. De bevolking spreekt voor een deel nog steeds naast het Frans ook Platdiets. Aubel wordt daarom nog steeds gerekend tot de Platdietse streek. Sinds de vastlegging van de taalgrens in 1962 en door de ondersteuning van het Frans door het onderwijs en het gebruik door de plaatselijke overheid en kerk neemt de positie van het Frans toe. Bij de eerste talentelling in 1846, zestien jaar na het ontstaan van België, sprak 57% van de bevolking Nederlands en 43% Frans. In 1930 was dit al volledig omgeslagen in 91% Frans en 9% Nederlands. De gemeente kwam daarom bij de vastlegging van de taalgrens in 1962 in het Franse taalgebied terecht. De talentellingen, die aan die vastlegging voorafgingen, zijn sterk betwist.

Source https://nl.wikipedia.org/wiki/Aubel