Santorini

Santorini (Grieks: Σαντορίνη), ook wel Thera (Grieks: Θηρα, Thira), is een Grieks eiland in de Egeïsche Zee, behorende bij de eilandengroep Cycladen. Het ligt ten noorden van Kreta, ten zuiden van Naxos en Paros, en bestaat feitelijk uit zes eilanden (Thira, Thirasia, Aspronisi, Paléa Kaméni, Néa Kaméni en Christiani) die ontstaan zijn tijdens uitbarstingen van de vulkaan in het midden van de eilandjes. Hierdoor ontstond een ringvormige archipel. In het jaar 2011 had Santorini ongeveer 15.000 inwoners. De hoofdstad heet Fira.

Santorini is een van de zestien Decade Volcanoes die zijn aangewezen door de IAVCEI in verband met hun geschiedenis van grote uitbarstingen en de nabijgelegen bewoonde gebieden.

Santorini in mythes

De naam Santorini is Venetiaans en afkomstig van Santa Irena oftewel Sint Irene, die in de derde eeuw op of bij dit eiland in ballingschap zou zijn gestorven. Over het ontstaan van het eiland bestaan diverse speculaties. Zo zou dit het eiland Atlantis zijn geweest, en zou Plato met zijn verhaal over Atlantis zijn geïnspireerd door de vulkanische uitbarstingen hiervan. Verder zouden de wolk- en vuurkolom van de uitbarstingen van de vulkaan van Santorini in de speculatieve verhalen van bijvoorbeeld auteur Graham Philips dezelfde zijn geweest die Mozes tijdens de tocht door de woestijn heeft gezien. Diverse van de plagen die Egypte troffen volgens het verhaal van Mozes, zijn volgens dezelfde auteur direct of indirect gerelateerd aan deze uitbarstingen, zoals duisternis die over dit land kwam en water dat ondrinkbaar werd.

Uitbarsting in de Minoïsche tijd en latere vulkanische activiteit

In de Minoïsche tijd heeft zich een enorme uitbarsting voorgedaan. Daarbij werd dusdanig veel lava uitgespuwd dat de oude stad Akrotiri onder 50 meter puimsteen verdween. De uitbarsting is van belang voor de chronologie van het 2e millennium v.Chr. in de Egeïsche Zee, omdat het bewijs van de uitbarsting is gevonden in de gehele regio. Over de exacte datum is echter nog veel discussie. Huidige schattingen op basis van de radiokoolstofdatering geven aan dat de uitbarsting plaatsvond tussen 1627 en 1600 v.Chr., maar deze datering is in strijd met de eerdere schatting van ongeveer 1550 v.Chr. die is gebaseerd op archeologische studies die gebruikmaken van de chronologie van de faraonische dynastieën van Egypte.

De enige uitbarsting van dit formaat waarmee die van Santorini vergelijkbaar is, was die van de Krakatau in 1883. Volgens schattingen was de explosie van Santorini veel sterker dan die van de Krakatau. De dichtbevolkte noordkust van Kreta bevond zich op amper 140 km afstand van het epicentrum. Van het eiland Santorini, dat voorheen ongeveer een ronde schijf vormde met een 1200 m hoge centrale vulkaan, bleven amper nog twee randsikkels met brokken over. Op de noordkust van Kreta is de enige herinnering aan de tsunami een laag puimsteen boven de ruïnes van Knossos. Archeologen vonden tal van aarden en stenen vazen, faience, gereedschap en bronzen ingots en kleitabletten in het paleis, maar geen spoor van edele metalen of zilver, noch resten van menselijke slachtoffers. Santorini was daarvoor en is sindsdien meermalen getroffen door aardbevingen en vulkaanuitbarstingen, te weten in de jaren 46 v.Chr., 726, 1570, 1707, 1866, 1925, 1939, 1950 en in 1956.

In de (geheel met zeewater gevulde) caldera zijn bij latere uitbarstingen weer kleine eilandjes ontstaan. In 1650 vond een uitbarsting plaats van de Kolumbo onderwaterkrater waarvan de pyroclastische stromen mensen doodden op Santorini. Deze vulkaan was tot dan onbekend omdat hij zich volledig onder water bevindt daar waar de krater tijdens de Minoïsche uitbarsting nog op het eiland zelf lag. Naast deze vulkaan bevinden zich nog een twintigtal vulkanische heuvels onder water.

Geschiedenis

Santorini was de bakermat van de Cycladische cultuur. In Akrotiri zijn nog de overblijfselen van de hoogstaande architectuur uit de Minoïsche tijd te zien.

Na de vulkanische uitbarsting rond 1600 v.Chr. bleef het eiland eeuwenlang onbewoond. Pas vanaf de achtste eeuw v.Chr. woonden er weer permanent mensen, nadat Dorische kolonisten uit Sparta onder leiding van Theras zich er vestigden. Op een strategische locatie op de berg Mesa Vouno stichtten zij de stadstaat Thera, die het bestuurlijke centrum van het eiland werd.

In de Peloponnesische Oorlog (431-404 v.Chr.) koos Thera de zijde van Sparta, later kwam het onder Atheens gezag. Tijdens het Ptolemeïsche rijk werd het een haven van Egypte en daarna viel het achtereenvolgens in handen van de Romeinen, de Byzantijnen en (in 1204) van de Venetianen, die het onderdeel van het hertogdom Naxos maakten en de naam Santorini gaven. Van 1579 tot 1832 was het bezet door de Turken. Sindsdien zijn de Cycladen weer Grieks.

De aardbeving van 1956 richtte grote verwoestingen aan en opnieuw verlieten veel bewoners Santorini. In de volgende decennia keerden zij geleidelijk terug. Ook vestigden zich er mensen uit andere delen van Griekenland en andere, vooral Europese landen. Door de toename van het toerisme groeit de bevolking sindsdien sterk.

Verkeer en vervoer

Vanaf de internationale luchthaven Santorini airport worden frequente verbindingen onderhouden met Athene. In de zomermaanden zijn er directe vluchten naar onder meer Amsterdam en Brussel. De oude haven Skala wordt door veel cruiseschepen aangedaan. Vanaf Skala kan men per muilezel via een ezelpad naar Fira, maar er is ook een kabelbaan. De nieuwe haven Anthinios wordt gebruikt door jachten en veerboten. Vanuit Kreta is Santorini per boot in een dag te bezoeken. Schepen varen vanuit Iraklion en de archipel binnenvaren is een belevenis op zich.

Toerisme

Toerisme is de voornaamste bron van inkomsten en werkgelegenheid op Santorini. De grootste attractie wordt gevormd door het spectaculaire landschap van de caldera met zijn loodrechte wanden, waar de witte dorpjes op en in zijn gebouwd. Bij tochten over het eiland komt men langs de rotspartijen die verschillend gekleurd zijn, afhankelijk van de metaalsoorten die overwegend in de grond en het vulkanisch gesteente aanwezig zijn, bijvoorbeeld meer ijzerhoudende rotsen zijn roder.

Bij de ondergrondse, tamelijk intacte overblijfselen van de stad Akrotiri kan men zich een reëel beeld vormen van de hoogstaande Minoïsche beschaving die op het eiland heerste, voordat deze stad onder het puin verdween. Ook de archeologische vindplaats van het oude Thera is te bezichtigen, na een flinke klim.

De mooiste stranden, van zwart, rood en bruin zand en kiezels, liggen in het zuiden en oosten van het eiland.

In Oia is volgens velen een van de mooiste zonsondergangen ter wereld te zien. Oia is vooral ook bekend van de witte huisjes en blauwe koepelkerkjes, die men vaak aantreft op ansichtkaarten en Griekse reisgidsen en boeken.

Lord Byron zei van deze plaats: het is de enige plaats die me ooit voldoening gaf, en een citaat van Norman Douglas is: Santorini heeft zeker een uitzicht dat niemand kan teleurstellen.

Per boot kan men een bezoek brengen aan de kleinere eilanden Thirasia en Nea Kameni en zwemmen in de warme zwavelhoudende bronnen in zee.

source https://nl.wikipedia.org/wiki/Santorini