Aalst Алст

Aalst (Frans: Alost) is de op één na grootste stad in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De stad telt meer dan 83.000 inwoners (2014), die Aalstenaars worden genoemd. Aalst is vooral bekend voor zijn carnaval. Sint-Maarten is de patroonheilige van de stad. Aalst is gelegen aan de rivier de Dender, waarin in de deelgemeente Hofstade de Molenbeek-Ter Erpenbeek uitmondt.

Kenmerken

Aalst is het meest bekend om zijn jaarlijks carnaval en zijn carnavaleske vete met de stad Dendermonde over de rechten op het Ros Beiaard en ook wel om zijn 'Zwarte Man', het standbeeld van Dirk Martens in het midden van de Grote Markt. Dirk Martens drukte het eerste boek met losse letters in de Nederlanden; hij was bevriend met Erasmus.

Een al even beroemde telg is de romanschrijver Louis Paul Boon. Aalst maakte in het begin van de 20e eeuw ook een stukje van de Belgische politieke geschiedenis met als centrale figuur priester Adolf Daens (broer van Pieter Daens), over wie Louis Paul Boon overigens zijn beroemdste boek "Pieter Daens of hoe in de 19e eeuw de arbeiders van Aalst vochten tegen armoede en onrecht" (1971) schreef. Het belichaamt de sociale geschiedenis van een stad, streek, volk en tijdperk.

Aalst dankte vroeger zijn welvaart onder andere aan de hopteelt. Typische Aalsterse hopsoorten zijn Groene Belle, Coigneau, Witte Rank en Loeren. De kathedraal van Amiens was het voorbeeld voor de Aalsterse Sint-Martinuskerk, die echter niet werd afgebouwd. Het oorspronkelijk belfort van Aalst stamt uit de 13e eeuw. Het huidige belfort is grotendeels uit de 15e eeuw.

Geschiedenis

De oudste kern van Aalst is waarschijnlijk op de plaats waar tegenwoordig nog het Oud-Hospitaal staat. Daar werd tussen 750 en 800 het Zelhof gesticht. Het Zelhof is een Karolingisch bedrijfstype. Wel is zeker dat Aalst ontstaan is op het eiland "Chipka", een eiland in de Dender. De ligging aan de Dender en de ligging aan de handelsweg Brugge-Keulen maar ook de bescherming van de Burcht, zorgden er later voor dat er een omwalde nederzetting gevormd kon worden.

Vanaf de Frankische tijd lag het graafschap Aalst in de Brabantgouw. Nadat het deel van deze gouw tussen Schelde en Dender in de 11e eeuw veroverd werd door de (Franse) graven van Vlaanderen kon het Land van Aalst toch nog een eeuw van een zekere zelfstandigheid binnen Rijks-Vlaanderen genieten. De hertogen van Brabant-Lotharingen probeerden nog twee eeuwen de fictie van hun opperleenrecht over Aalst te doen gelden. De graaf van Vlaanderen koos ervoor Aalst tot hoofdplaats van zijn nieuwe gebied te maken door de nabijheid van de Schelde. Dendermonde lag op de rechteroever van de Dender. Vanuit Aalst liep noordwaarts de brede handelsweg door Hofstade en Wichelen naar de Aalsterse aanlegplaatsen aan de Schelde. Boudewijn van Gent (1030-1084) werd de eerste graaf van Aalst en peer van de graaf van Vlaanderen. Midden deze handelsweg lag het Hof ten Bos, kasteel en neerhof. De wapenkleuren van de stad Aalst bevatten nog altijd die van Lotharingen: wit en rood.

Aalst werd in de periode 1380-1385 belegerd en verwoest door de Gentenaars.

Kerkelijk ressorteerde de stad Aalst eerst nog onder het aartsdiakonaat Brabant, en later onder het aartsdiakonaat Brussel van het bisdom Kamerijk. Na de herindeling van de bisdommen in de 16e eeuw hoorde het dan bij het (aarts)bisdom Mechelen.

Aalst lag strategisch op de handelsweg Brugge-Keulen, ter hoogte van de Brabants-Vlaamse grens. De Bourgondische eenmaking maakte een einde aan de militaire grenssituatie.

Baardegem en Meldert lagen tot 1795 in de Vrijheid van Asse, in het Hertogdom Brabant.

Het wapenschild van Aalst is een ontwerp van de zilversmid Nicolaas Colijn. Hij ontwierp het in 1394 als stadszegel voor poorterszaken voor de stad. Het wapenschild toont in het midden een zwaard; het symboliseert de autonome rechtsmacht en militaire weerstand van de stad. Als symbool voor de horigheid aan de Duitse keizer en de Graaf van Vlaanderen staan respectievelijk de Duitse adelaar en de Vlaamse Leeuw ook afgebeeld.

Oorsprong van de benaming 'Ajuin'

De spotnaam voor de Aalstenaars is over heel Vlaanderen bekend. Eigenlijk kan men zelfs amper nog van een spotnaam spreken, want het woord ajuin (in het Aalsters dialect:ajoin) is zowat uitgegroeid tot een alomtegenwoordige aanduiding voor een inwoner van Aalst. Dit bleek bijvoorbeeld reeds uit een optocht in 1890, waarin ze de stad als een ajuin afbeeldden. Nu nog steeds wordt op de Grote Markt de ajuinworp gehouden, waarin men tracht het gouden ajuintje te winnen.

De spotnaam ajuin zou volgens een vroegere interpretatie niet door de overvloedige uienteelt van vroeger ontstaan zijn, die allang is verdwenen, maar veeleer teruggaan op een eigenaardigheid van het Aalsters dialect. Ajuin zou afkomstig zijn van het bevestigend antwoord "ha, ja hij", wat hetzelfde klinkt als de dialectische uitspraak van het zelfstandig naamwoord ajuin [uitspraak: a’join]. Deze verklaring wordt heden ten dage echter niet meer als correct beschouwd.

De oorsprong van de spotnaam "ajuinen" ligt in de 19e eeuw, toen in Aalst en omstreken de uienteelt enorm floreerde. Naast de grote hopmarkt bestond er vroeger te Aalst ook een vermaarde uienmarkt.

Gezondheidszorg

In Aalst vindt men twee ziekenhuizen, namelijk het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis (afgekort: OLV Ziekenhuis) en het Algemeen Stedelijk Ziekenhuis (afgekort: ASZ). Met name het OLV Ziekenhuis is bekend voor zijn diensten cardiologie en cardiochirurgie.

Cultuur

Erfgoed

Aalst kent vele kerken: in het stadscentrum bevinden zich de Sint-Martinuskerk en de Sint-Jozefskerk. Buiten het centrum zijn er in Aalst zelf (deelgemeenten buiten beschouwing gelaten) onder andere nog de Heilig-Hartkerk (1928) en de Onze-Lieve-Vrouw-van-Bijstandkerk; kerk van Mijlbeek (1902).

Andere bezienswaardigheden zijn:

• het Schepenhuis met het belfort (in het Aalsters dialect spreekt men van den tettentoeren) - dit staat op de UNESCO werelderfgoedlijst als onderdeel van de "belforten in België en Frankrijk"
• de Sint-Martinuskerk
• het begijnhof
• de Borse (Beurs) van Amsterdam
• het Stadhuis
• het Landhuis
• het Oud-Hospitaal (museum)
• het Sint-Jozefscollege
• het Kasteel Terlinden
• Carnaval Aalst - dit staat op de UNESCO werelderfgoedlijst in de Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid.

Musea

• 't Gasthuys, Stedelijk Museum Aalst in het Oud-Hospitaal (bevat o.a. een carnavalsmuseum, de geschiedenis van Aalst)
• Brandweermuseum in Erembodegem
• Jukeboxplezier, museum met jukeboxen

Hedendaagse cultuur

• Netwerk, kunstcentrum voor hedendaagse kunst

Evenementen

• Carnavalsstoet: zondag voor Aswoensdag;
• Carnaval: zondag tot dinsdag voor Aswoensdag;
• Winterfoor: opening het weekend voor carnaval, startend op vrijdag en eindigend de zondag na carnaval;
• Jaarmarkt: 11 november (gedenkdag van Sint-Maarten);
• Parkconcerten: elke maandagavond in juli en augustus;
• Criterium: op de maandag na het einde van de Tour de France;
• Kerstmarkt: van begin december tot en met begin januari op de Grote Markt;
• Cirk: derde weekend van augustus; gratis hedendaagse circusacts op verscheidene plaatsen.

Source https://nl.wikipedia.org/wiki/Aalst_(Oost-Vlaanderen)