Kasteel van Laken

Het (koninklijk) kasteel van Laken is een van de koninklijke residenties in België.

Geschiedenis

Het kasteel werd gebouwd in 1782 in opdracht van aartshertogin Maria Christina van Oostenrijk, de landvoogdes van de Zuidelijke Nederlanden. Het moest het vervallen kasteel van Tervuren als residentie vervangen.

De architecten Louis Montoyer en Charles de Wailly bouwden een kasteel in neoclassicistische stijl, met centraal een koepel en een fronton ondersteund door een reeks zuilen. Het kasteel stond toen bekend als Schoonenberg. De tuin was een voorbeeld van een landschapstuin, met grotten en waterpartijen met een liefdeseiland; hij was 58 hectare en 79 are groot. Wailly bouwde er een Zonnetempel en een Tempel der Vriendschap, gebouwen die nog steeds bestaan. Er stond ook een grote toren in Chinese stijl.

Het kasteel werd in 1785 feestelijk in gebruik genomen De landvoogdes en haar gemaal Albert van Saksen-Teschen hebben er niet lang van gebruik kunnen maken. Ze moesten vluchten voor de Brabantse Omwenteling en later voor de Franse inval. In 1795 verlieten ze Brussel voorgoed.

In de Franse tijd werd Schoonenberg een tijd gebruikt als militair hoofdkwartier, later zelfs als gevangenis. Nadat de Oostenrijkse dynastie door de vrede van Lunéville voorgoed afstand had gedaan van haar bezittingen in de Nederlanden, werd het hele domein in 1801 in loten verkocht. Het kasteel werd gekocht door een Brusselse speculant die het wilde afbreken om het bouwmateriaal ten gelde te maken.

In 1804 werd het voor afbraak behoed doordat het gekocht werd door Napoleon Bonaparte (kort voordat hij keizer werd) voor 5.000.000 francs. Enkele bijgebouwen, zoals de Chinese toren, waren toen al gesloopt.

Op vraag van de keizer wordt het kasteel voorzien van meubels afkomstig uit Parijs; uit deze tijd stamt het grootste gedeelte van het nog bestaande meubilair. Het gaat om prachtige meubelen uit Frankrijk, zoals mahoniehouten empire-banken, prachtige wandtapijten en dure zijden gordijnen geweven inLyon.

Napoleon verbleef verscheidene keren in Laken. In 1812 schonk hij het kasteel aan zijn ex-vrouw Joséphine de Beauharnais, in ruil voor het Élysée in Parijs. Joséphine heeft er echter zelf nooit verbleven.

Vervolgens werd het tot de Belgische Revolutie door de koning der Verenigde Nederlanden, koning Willem I, bewoond, zelfs de tsaar Alexander zou er ooit hebben vertoefd.

Het zou duren tot Leopold II eer er nog iets zou veranderen in het rustige Laken. Doch zijn geluk in Laken leek ook soms tragisch. In de zomer van 1868 stierf prins Leopold van België nadat hij in de vijver was gevallen. Op 1 januari 1890 werd het gebouw door een grote brand getroffen; het vorstenpaar woonde in het Koninklijk Paleis van Brussel een nieuwjaarsreceptie bij. Alleen prinses Clémentine en haar gouvernante mej. Drancourt verblijven in het kasteel. Antoinette, haar kamermeisje ontdekt de brand en redt de prinses; voor mej. Drancourt was het te laat. Bij de grote brand ging de bibliotheek van Napoleon volledig verloren en stortte de koepel in. Ook het enige portret van prins Leopold van België ging verloren. De koning zag zijn kans om het gebouw naar zijn smaak te hervormen; de architect des konings Balat kreeg hiervoor de opdracht. Eén van zijn creaties waren de serres. Deze zouden dienen om de collectie planten en bomen uit Kongo in onder te brengen. Ook liet koning Leopold II het Koninklijk Staldepartement, een lange oranjerie en een nieuwe grote kapel bouwen. Ook liet hij de Engelse tuin opnieuw aanleggen. Bovendien had Leopold plannen om een privé-station onder het kasteel aan te leggen. De koning had grootse plannen met het kasteel, maar vele zijn nooit uitgevoerd.

Koning Albert I kende een gelukkige tijd in het kasteel samen met zijn gezin. Vanuit zijn periode dateren ook de zwanen in het park. Ze zijn nog steeds afstammeling van het paar dat koningin Elisabeth cadeau kreeg. De koningin liet er ook een atelier bouwen in Engelse stijl, aan de azalea-serre. Na het overlijden van koningin Astrid in 1935, verhuisde Leopold III met zijn kinderen naar het Kasteel van Laken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef hij samen met zijn zonen als krijgsgevangene in het kasteel. Zijn zoon en troonopvolger koning Boudewijn en koningin Fabiola verkozen ook het kasteel als hun woonverblijf. De koning bracht een paar wijzigingen aan; zo liet hij het Koninklijk Staldepartement afschaffen. Na zijn overlijden lag koning Boudewijn kort in het kasteel opgebaard. Koning Albert II en koningin Paola bleven na de troonsbestijging in Kasteel Belvedere wonen. Het kasteel werd vrijgemaakt voor prins Filip. Koningin Fabiola verhuisde toen naar het kleinere Kasteel van Stuyvenberg, dat een paar straten verder ligt. Sinds de eedaflegging van koning Filip is het kasteel weer de residentie van de koning der Belgen en zijn gezin.

Hedendaagse functie

In tegenstelling tot het pompeuze paleis in Brussel heeft het Kasteel van Laken een sober en intiem karakter, daarom is het sinds eeuwen al een woonkasteel; bovendien heeft het een prachtige tuin, die zo groot is als Monaco. Vandaag de dag is het de residentie van koning Filip en koningin Mathilde met hun gezin. Er zijn prachtige serres, die elk jaar in de bloeiperiode gedurende drie weken toegankelijk zijn voor publiek. Naast de koninklijk serres is het kasteel bekend vanwege de stallen, het Chinese paviljoen en de Japanse toren; ook het schildersatelier van koningin Elisabeth is te bewonderen.

Op vraag van koningin Paola werd onlangs het speelpaviljoen waarin de kinderen van Leopold III opgroeiden gerestaureerd, zodat kroonprinses Elisabeth hier met haar broertjes en zusje, neven en nichtjes kan spelen.

Albert II gebruikt het kasteel voor recepties, gala-diners en ceremoniële contacten met politici. In 2007 hield de koning er audiënties na de federale verkiezingen van 10 juni 2007.

source https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasteel_van_Laken