Cultuur / Godsdienst
Literatuur
Aangezien de confederatie sinds de oprichting in 1291 bijna uitsluitend was samengesteld uit de Duitstalige regio's zijn de oudste vormen van literatuur in het Duits. In de 18e eeuw werd Frans de modieuze taal in Bern en elders, terwijl de invloed van de Franstalige bondgenoten meer betekenis kreeg dan voorheen.
Onder de klassiekers van de Zwitsers-Duitse literatuur zijn Johann Heinrich Pestalozzi (1746-1827), Jeremias Gotthelf (1797-1854), Gottfried Keller (1819-1890) en Conrad Ferdinand Meyer (1825-1898). De Nobelprijs voor Literatuur werd in 1919 toegekend aan Carl Spitteler (1845-1924) en in 1946 aan Hermann Hesse (1877-1962). Voor Robert Walser (1878-1956) kwam de erkenning pas jaren na zijn dood. Andere reuzen van de 20e-eeuwse Zwitserse literatuur zijn Max Frisch (1911-1991) en Friedrich Dürrenmatt (1921-1990). Tegen het einde van de 20e eeuw kwam het werk van de jonggestorven Annemarie Schwarzenbach (1908-1942) sterk in de belangstelling. Verder zijn te noemen Friedrich Glauser (1896-1938), Adolf Muschg (1934), Peter Bichsel (1935), Urs Widmer (1938), Martin Suter (1948) en Christian Kracht (1966).
Prominente Franstalige schrijvers waren Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) en Madame de Staël (geboren Germaine Necker, 1766-1817). Meer recente auteurs zijn onder anderen Charles Ferdinand Ramuz (1878-1947), wiens romans het leven van boeren en bergbewoners in een harde omgeving beschrijven, Blaise Cendrars (geboren Frédéric Sauser, 1887-1961), Maurice Chappaz (1916-2009) en Jacques Chessex (1934-2009). Ook de Italiaans en Reto-Romaans sprekende auteurs hebben bijgedragen, maar op meer bescheiden wijze, gezien hun geringe aantal.
Waarschijnlijk het beroemdste Zwitserse boek is Heidi, het verhaal van een weesmeisje dat met haar grootvader in de Alpen woont. Het is een van de populairste kinderboeken ter wereld en is een symbool van Zwitserland geworden, mede door de scherpe kijk op de Zwitserse samenleving. De auteur, Johanna Spyri (1827-1901), schreef een aantal andere boeken rond vergelijkbare thema's.
Media
De vrijheid van de pers en het recht op vrije meningsuiting worden gegarandeerd in de federale grondwet van Zwitserland. Het Schweizerische Depeschenagentur (SDA) zendt informatie rond-de-klok uit in drie van de vier nationale talen-over politiek, economie, maatschappij en cultuur. De SDA levert bijna alle Zwitserse media en een paar dozijn buitenlandse media diensten met zijn nieuws.
Zwitserland pochte in het verleden dat het het grootste aantal krantentitels had in verhouding tot het aantal inwoners en grootte. De invloedrijkste zijn de Duitstalige Tages-Anzeiger en de Neue Zürcher Zeitung NZZ en de Franstalige Le Temps, die echter geen van alle als landelijke krant gelden, deels door de taalgrenzen, deels door de sterke aandacht voor het kanton van herkomst van de krant. Bijna elke stad of regio heeft ten minste één lokale krant. De meeste kranten zijn samengegaan in grote uitgeverijen.
In tegenstelling tot de gedrukte media, heeft de radio en televisie meer onder controle gestaan van de overheid. De Zwitserse nationale omroep SRG SSR is belast met de productie en uitzending van radio en televisie. SRG SSR-studio's zijn verdeeld over de verschillende taalgebieden. Radio-inhoud wordt geproduceerd in zes centrale en vier regionale studio's, terwijl de tv-programma's worden geproduceerd in Genève, Zürich en Lugano. Een uitgebreid kabelnetwerk geeft de meeste Zwitsers toegang tot de programma's uit omringende landen.
Bezienswaardigheden
Enkele bekende bezienswaardigheden zijn:
- Abdij van Sankt Gallen
- Benedictijns klooster Sankt Johann te Müstair
- Oude binnenstad van Bern
- Kastelen van Bellinzona (Tri castelli)
- Jungfrau-Aletsch-Bietschhorn
- Monte San Giorgio
- Diverse meren zoals Bodenmeer, Meer van Genève en het Meer van Neuchâtel
- Rheinfall bij Schaffhausen
- Kapelbrug in Luzern
Musea
Keuken
De keuken van Zwitserland kent vele facetten. Hoewel sommige gerechten zoals fondue, raclette of rösti door het hele land bekend zijn, heeft elke regio zijn eigen gastronomie op basis van de verschillen in klimaat en talen. De traditionele Zwitserse keuken maakt gebruik van ingrediënten vergelijkbaar met die in andere Europese landen, maar ook unieke zuivelproducten, zoals gruyère of emmentaler, geproduceerd in de valleien Gruyères en Emmental. Het aantal fine-dining inrichtingen is hoog, vooral in het westen van Zwitserland.
Chocolade wordt gemaakt in Zwitserland sinds de 18e eeuw, maar de Zwitserse chocolade verkreeg haar reputatie pas aan het eind van de 19e eeuw met de uitvinding van de moderne technieken, zoals het concheren en het temperen, die producten van een hoog kwaliteitsniveau voortbracht. Een andere doorbraak was de uitvinding van melkchocolade in 1875 door Daniel Peter. De Zwitsers zijn de grootste consumenten van chocolade.
De populairste alcoholische drank in Zwitserland is wijn. In Zwitserland wordt een opmerkelijke verscheidenheid aan druivensoorten geteeld, mogelijk gemaakt door de grote variatie aan terroirs, met hun specifieke combinatie van bodem, lucht, hoogte en licht. Zwitserse wijn wordt voornamelijk geproduceerd in Wallis, Vaud (Lavaux), Genève en Ticino, waarbij het merendeel witte wijnen is. Wijngaarden komen voor in Zwitserland sinds de Romeinse tijd, al zijn er sporen te vinden van een oudere oorsprong. De meest voorkomende soorten zijn de chasselas (de zogenaamde fendant in Wallis) en pinot noir. De merlot is de belangrijkste variëteit geproduceerd in Ticino.
Sport
Populaire sporten in Zwitserland zijn de wintersporten zoals skiën, ijshockey, langlaufen, rodelen, schansspringen en curling. Ook voetbal is in Zwitserland een veelbeoefende sport. Nationale sporten zijn schwingen, steenstoten en hornussen.
In 1928 en 1948 werden de Olympische Winterspelen in Zwitserland gehouden, beide malen in Sankt Moritz. In 2008 was Zwitserland, samen met Oostenrijk, het gastland van het EK voetbal.
In het wegwielrennen zijn onder anderen Heiri Suter, Ferdi Kübler, Tony Rominger, Alex Zülle en Fabian Cancellara bekende namen. Andere bekende sporters zijn onder meer de tennissers Martina Hingis, Roger Federer, Stanislas Wawrinka en de voetballers Granit Xhaka, Xherdan Shaqiri, Stephan Lichtsteiner en Ricardo Rodriguez. Verder neemt F.C. Basel regelmatig deel aan de Champions League.
In Zwitserland bestond een verbod op auto- en motorraces op de weg waarbij deelnemers tijdens de wedstrijd elkander theoretisch kunnen raken. Uitzondering hierop was de discipline supermoto, waarbij op zowel geasfalteerde als ongeasfalteerde parcoursdelen gereden wordt. In Zwitserland zijn geen aan de huidige eisen voldoenende permanente faciliteiten voor auto- en motorraces boven het niveau van racekarts en brommers. Het eerdere verbod op races is echter in 2007 opgeheven.
Zwitserland is ook bekend vanwege de vele hoofdkantoren van sportcomités, zoals het IOC, FIFA en UEFA
Religie
In Zwitserland domineren de christelijke godsdiensten, hoewel de secularisatie zeker in de steden ver is voortgeschreden. Volgens de recentste volkstelling (2000) was destijds 42% van de Zwitsers Rooms-katholiek, 40% gereformeerd, 2,5% is lid van een zogeheten Freikirche (Protestantse kerk zonder bijzondere band met de overheid), 4% moslims, 1% behoort tot een andere religie, 11% is niet aangesloten bij enige religie, en 4% heeft geen opgave gedaan.
Van de buitenlanders in Zwitserland is 44% Rooms-katholiek, 5% gereformeerd, 17% orthodox, 18% islamitisch en 2% is niet aangesloten bij enige religie. De snelst groeiende religie in Zwitserland is de islam. De kantons zijn vrij om aan een kerkgenootschap een bijzondere status toe te kennen, namelijk die van Landeskirche (Landskerk). In de meeste protestantse kantons bezit de Evangelisch-Gereformeerde Kerk de status van Landeskirche en in de meeste katholieke kantons bezit de Rooms-katholieke Kerk de status van Landeskirche. Soms is aan de Oudkatholieke Kerk eveneens de status van Landeskirche toegekend. In enkele West-Zwitserse kantons kent men geen Landeskirche, omdat daar de scheiding van kerk en staat volledig is doorgevoerd.
Overwegend protestants zijn de West-Zwitserse kantons (in het bijzonder Genève), Bern, delen van Schaffhausen, Zürich en de beide halfkantons van Bazel. Overwegend katholiek zijn de oerkantons in Centraal-Zwitserland, Fribourg, Ticino, Jura, Wallis en delen van Oost-Zwitserland. In Noord-Zwitserland is de Oudkatholieke Kerk van betekenis. Daarnaast kan ook het boeddhisme met 0,33% van de bevolking als aanhangers worden genoemd. Zwitserland kent het grootste aantal boeddhisten in Centraal-Europa.
